Przewodnik do ćwiczeń z chemii organicznej

 

Przedmowa do wydania trzeciego

Dwa poprzednie wydania skryptu (1997, 2002) ukazały się pod redakcją nieżyjącego już prof dr. hab. Ryszarda Gąszczyka. Po całkowitym wyczerpaniu się nakładu obu wydań, zaktualizowano zawartą w podręczniku wiedzę, dodano rozdział zawierający zadania z różnych działów chemii organicznej i w ten sposób powstało niniejsze wydanie.

Skrypt zawiera wiadomości niezbędne do wykonywania ćwiczeń przez studentów pierwszego roku wszystkich kierunków studiów Uniwersytetu Przyrodniczego w ramach pracowni z chemii organicznej.

W rozdziale pierwszym omówiono zasady bezpieczeństwa pracy obowiązujące w laboratorium chemicznym, a w czwartym zasady nomenklatury związków chemicznych wg zaleceń IUPAC (Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej). Opisy ćwiczeń poprzedzono wstępem teoretycznym, obejmującym podstawowe wiadomości o badanych związkach (nazewnictwo, właściwości fizyczne i chemiczne, metody otrzymywania). Ćwiczenia oznaczone gwiazdką potraktowano alternatywnie: decyzję o ich wyborze podejmuje prowadzący zajęcia. Zawarte w rozdziale 13 zadania i pytania mają utrwalić zdobytą wiedzę.

Przy korzystaniu ze skryptu należy pamiętać, że przedstawiony tu materiał stanowi jedynie uzupełnienie wykładów, nie jest kompendium wiedzy z chemii organicznej; może więc tylko służyć jako pomoc w przygotowaniu się do ćwiczeń.

 

Jadwiga Stachowicz

redaktor wydania trzeciego

Spis treści:

Przedmowa do wydania trzeciego

I. ZASADY BHP W LABORATORIUM CHEMII ORGANICZNEJ

1. Przepisy bezpieczeństwa pracy
2. Zasady ratownictwa
3. Bezpieczeństwo prowadzenia eksperymentów chemicznych
4. Zasady postępowania z odpadami chemicznymi

II. OZNACZANIE STAŁYCH FIZYCZNYCH SUBSTANCJI ORGANICZNEJ

1. Oznaczanie temperatury topnienia
2. Oznaczanie temperatury wrzenia

III. ANALIZA JAKOŚCIOWYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH

1. Wykrywanie węgla i wodoru
2. Wykrywanie azotu
3. Wykrywanie siarki
4. Wykrywanie chlorowca

IV. NOMENKLATURA ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH

1. Węglowodory
2. Nazwy grupowo-funkcjonalne
3. Alkohole, fenole, estry
4. Aldehydy, ketony
5. Kwasy karboksylowe
6. Aminy
7. Amidy
8. Nitryle i izocjanki
9. Związki nitrozowe i nitrowe
10. Hydrazyny
11. Mocznik i jego pochodne

V. WĘGLOWODORY

1. Węglowodory nacycone (alkany)
2. Węglowodory nienasycone (alkeny)
3. Węglowodory acetylowe (alkiny)
4. Węglowodory aromatyczne (areny)

VI. ALKOHOLE

1. Alkohole nasycone
2. Alkohole nienasycone
3. Alkohole aromatyczne

VII. FENOLE

VIII. ALDEHYDY I KETONY

1. Aldehydy
2. Ketony

IX. KWASY KARBOKSYLOWE I ICH POCHODNE

1. Kwasy monokarboksylowe
2. Pochodne kwasów karboksylowych

X. ESTRY, TŁUSZCZOWCE, MYDŁA

1. Estry
2. Tłuszczowce (lipidy)
3. Mydła

XI. SACHARYDY (CUKROWCE)

1. Monosacharydy
2. Sacharydy złożone

X. ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT

1. Aminy
2. Amidy kwasowe
3. Aminokwasy
4. Białka

XI. CHEMIA ORGANICZNA W ZADANIACH

1. Węglowodory
2. Izometria
3. Alkohole i fenole
4. Aldehydy i ketony
5. Kwasy karboksylowe i ich pochodne
6. Związki zawierające azot
7. Węglowodany

Piśmiennictwo