Kondycja krów w okresie okołoporodowym a poziom wybranych parametrów krwi i płodności

Okres okołoporodowy i wczesnej laktacji, tj. pierwszych 30 dni po porodzie, jest szczególnie krytyczny u bydła mlecznego. Problemy w tym czasie mogą ujawniać się w postaci szeregu zaburzeń, które zostały określone przez Sommera [cyt. za Jaśkowski 1982] mianem Zespołu poporodowego. Pojawiające się nieprawidłowości są następstwem niekorzystnego wpływu środowiska, zwłaszcza nieprawidłowego żywienia i utrzymania krów w zawansowanej ciąży.

W stadach krów wysokomlecznych nieodzowna stała się systematyczna kontrola rezerw energetycznych mająca na celu kontrolę prawidłowości żywienia. Krowy wysoko wydajne wymagają: lepszych warunków utrzymania, lepszej opieki, precyzyjnego bilansowania dawek pokarmowych oraz swoistej profilaktyki różnych chorób. Przy rosnącej wciąż wydajności mlecznej pogłębia się problem związany ze zbilansowaniem dawki pokarmowej.
Wszelkie uchybienia, a więc nadmiar lub niedobór składników pokarmowych, negatywnie wpływają m.in. na zdrowie krów, ich rozrodczość oraz potencjał produkcyjny. Zaburzenia w gospodarce energetycznej są główną przyczyną problemów okołoporodowych. Związane są one z rozpoczynającą się laktacją, ograniczonym wówczas apetytem, co prowadzi do trudności ze zbilansowaniem i pełnym pokryciem zapotrzebowania na podstawowe składniki pokarmowe.
Obserwuje się coraz więcej strat spowodowanych zaburzeniami metabolicznymi w okresie okołoporodowym, co prowadzi do eliminacji z dalszego chowu od 15 do ponad 40% krów ze stad wysokomlecznych [Studziński i wsp. 2003]. Według Parkera i Rodenburga przyczynami złego bilansu energetycznego są również: zła jakość skarmianych pasz, utrzymywanie zwierząt w niekorzystnych warunkach, choroby. Początek laktacji łączy się ze szczególnym obciążeniem dla wysoko wydajnych krów. Około 40% mleka z całej laktacji uzyskuje się w pierwszych trzech miesiącach po porodzie. Ma to miejsce jeszcze przed możliwością pobrania przez krowę paszy pokrywającej jej zapotrzebowanie produkcyjne.

Poród i rozpoczynająca się laktacja stanowi duże obciążenie dla organizmu krowy, zmienia się jej metabolizm, zwiększa się podatność na zachorowania. Organizm przechodzi z procesów anabolicznych (ciąża i zasuszenie) na przemiany z przewagą katabolizmu. Krowy mleczne po poporodzie, ze względu na ujemny bilans energetyczny, osłabiony apetyt i wzrastającą wydajność są podatniejsze na różne choroby niż w innych okresach produkcji. Jest to okres sprzyjający szczególnie zaburzeniom metabolicznym. Zaburzenia te określane są w literaturze jako Zespół nadmiernej mobilizacji tłuszczu (ZNMT), Zespół tłustej krowy (FCS), Zespół stłuszczonej wątroby i nerek.

Spis treści:

OBJAŚNIENIA I SKRÓTY

I. WSTĘP

II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA

1. Punktowa ocena kondycji
2. Procentowa zawartość białka, tłuszczu i wody w organizmie krowy
3. Mobilizacja rezerw energetycznych krowy
4. Karbamoilotransferaza omitynowa
5. Aspekt produkcyjno-hodowlany
6. Żywienie

III.CEL BADAŃ

IV. MATERIAŁ I METODY

1. Metody oceny

V. ZAKRES BADAŃ

VI. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE

1. Analiza kondycji
2. Weryfikacja punktowej oceny kondycji metodą rozcieńczeń mocznika
3. Analiza wybranych parametrów biochemicznych w surowicy krwi bydła
4. Analiza okresu okołoporodowego

VII. WNIOSKI

VIII. PIŚMIENNICTWO